BATIKENT KONUT ÜRETİM YAPI KOOPERATİFLERİ BİRLİĞİ

DÜNYANIN EN SAYGIN VE ETKİN TOPLU KONUT ÖRGÜTÜ “KENT-KOOP” ÇALIŞANLARININ 37 YILLIK ÖZLEM YÜKLÜ BULUŞMASI.. KENT-KOOP BATIKENT GERÇEĞİ NOSTALJILERDE BIRAKILAMAZ; AKSİNE, "PROJE DEMOKRASİLERİ BÜTÜNÜNDE" EKOLOJİK DENGE VE ÇEVRE İÇİN VE DE İSTİHDAM İÇİN SÜREKLİ YAŞANILMASI GEREKEN EVRENSEL GEREKLİLİKTİR.



25 Ekim 2016 
Evet; uluslararası tanınmışlığa ve saygınlığa sahip, “Batıkent Konut Üretim Yapı Kooperatifleri Birliği KENT-KOOP” dünya genelinde; [[BM Habitat II Kent Zirvesi’sinde sunulan ‘En İyi 100 Uygulama Projesi(1996) ödülü, BM ‘Biz Halklar: 50 Örgüt’ yarışmasında “İnsani Yerleşmeler” kategorisinde 5 örnek örgütten biri ödülü (1995) ve de BM ‘Dünya Konut Yılı’ nedeniyle İngiltere Sosyal Konut Vakfı tarafından düzenlenen uluslararası yarışmada birincilik(1987) ödülünü ]] almış dünyanın en etkin toplu konut örgütü KENT-KOOP (Batıkent Konut Üretim Yapı Kooperatifleri Birliği) çalışanlarının 37 yıllık özlem yüklü buluşması; Ankara- Gaziosmanpaşa, Kâmran’da; Bülent Hatipoğlu ve Kazım Şat öncülüğünde gerçekleşti.. 

17 Ekim 1979 tarihinde 13 kurucu ortağın bir araya gelmesiyle “Batıkent Projesini” gerçekleştirmek üzere kurulmuş olan ve kuruluşu, Ankara Belediyesi’nin öncülüğünde; sendikalar, esnaf ve sanatkar kuruluşları vb. grupların katılımı ile gerçekleştirilen “KENT-KOOP”; Ankara'nın başkent olmasından sonra uygulanan 4.projedir. 

Bilindiği gibi ilk proje 1928 yılında 4.5 milyon m2'lik bir alanda, Ankara çanağı en fazla 700 bin olur düşüncesi ile, Alman mimar ve kent plancısı Herman Jansen(1869-1945) tarafından hazırlanan nazım planı bütünündeki Yenişehir Projesi'dir. İkinci proje ise, yine Jansen tarafından, 1934’te imar planı ve mimarı projeleri hazırlanan ve de 321.650 m2'lik bir alanda uygulanan, Türkiye'nin ilk konut kooperatifi ve ilk toplu konut girişimi olan Bahçeli Evler Konut Kooperatifidir ’. Üçüncü proje de 1948 yılında yaklaşık 1.0 milyon m2'lik bir alan için hazırlanan Yenimahalle projesidir…. 

Kent-Koop oluşumun geçmişi vardır: 

“Kent-Koop ( Batıkent Konut Üretim Yapı Kooperatifleri Birliği)-Kısaca, Batıkent projesi”; Vedat Dalokay’ın, 10 Aralık 1973 – 12 Aralık 1977 Anakara Belediye Başkanı döneminde gündeme geldi. Dalokay; Bülent Ecevit’in “Ak Günler” söyleminden esinlenerek adını koyduğu “Ak Kondu” projesinin devamıdır; Batıkent. Söylenceye göre; Süleyman Demirel “Eğer adını değiştirirsen projene evet derim” dayatması sonrası adı “Batıkent” olmuş. Projedeki öz amaç; yoksulluğun ve kent kirlilik kuşağı gecekonduların siyasiler tarafından korumaya alınması nedeniyle adını “Siyasi SİT” alanı koyduğum, kentlerin kirlilik kuşağı varoş ve gecekondu alanlarından kentleri-Ankara’yı kurtarmak ve alt ve orta gelir gruplarının konut sorunun çözmekti. 

Geniş perspektifteki amacı şöyle sıralayabiliriz: 

Proje demokrasisini, kent kooperatifçiliğini ve toplumsal işbirliğini-dayanışmayı gerçekleştirmekti: 

Proje demokrasisi için; konut sorunu olan özellikle alt ve orta gelir grubu insanları bir proje bazında örgütlemek ve proje bazında demokratik ve katılımcı bir yolla sahip çıkmalarını sağlamak. 

Toplumsal İşbirliği için de; Proje bazında, kamu kuruluşları özellikle yerel yönetim birimleri ve sivil örgütler arasında işbirliği yaparak kaynakların etkin ve hızlı kullanımını sağlamak. 

Kent Kooperatifçiliğini yaşama getirmek için de; Yapı Kooperatifçiliğini; yalnızca konut yapımı olarak ele almayıp, sosyal ve ekonomik boyutları da içeren boyutuyla ele almak. 

Bu 3 amaç doğrultusunda örgütlenen ve Türkiye genelinde örnek model olarak alınan Kent-Koop (Batıkent Konut Üretim Yapı Kooperatifleri Birliği), yan şirketleriyle, ekonomik yapının lokomotifi olan inşaat sektörünü siyasi ve kişisel ekonomik rant boyutundan kurtararak, ekonomiye kalıcı katkı vermenin yanında istihdam sorununu da çözmek amaçları arasında oldu. Çünkü, Kent-Koop örgütlülüğü inşat sektörü’nün yan girdileri ile birlikte ülke ekonomisine olan %35’lik katkıyı da beslemiş ve binlerce kişiyi istihdam etmiştir. Öyle ki; üstün inşaat teknoloji açısından üst düzeyde olan ve yüksek yapı olarak tanımlanan yapıların inşasında, emek faktörünü ötelemesi istihdam sorunundaki çözümsel katkıyı azaltmanın önüne geçen ve de barınma sorununu alt ve orta gelir bütününde çözen bir örgütlülük olmuştur Kent-Koop.. 
Dahası; ülke ekonomisine böylesi kalıcı katkıların yanında, sermaye tapınakları diye tanımladığım, siyasi erke dayalı devasa AVM’ler, Rezidanslar ve konut, emlak projeleriyle yaratılan beton kirliliğinin ve binlerce yılda oluşmuş, efsanevi kent silüetlerinin yok olmasını engelleyen bir proje demokrasileri sürecinini başlatmıştır Kent-Koop örgütlülüğü.. 
Proje, Vedat Dalokay Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığına aday gösterilmeyince el değiştirdi ve Ali Dinçer projenin başına geçti. Edilgenleşen süreç Murat Karayalçın ve kadrosuyla ve de Yapı Kooperatifleriyle harekete geçirilerek anlam kazandı ve dünyanın sayılı toplu Kuruluş haline geldi Kent-Koop örgütlülüğü.. 

İşte bu örgütlülüğe katkı veren bir grup çalışan olarak 37. kuruluş yıldönümünde bir araya gelindi…Hepimiz 35’i geçkin, fakat kaç yıl geçtiğini söylemeyip genç kalmanın güzel örneklerini sundu, içsel hüzünleriye. Sundu çünkü, ne olursa olsun yaşanılması gereken dünyamız vardı ve kendimizi değil zamanı yaşlandıran ilkeyi kabül etmiştik. 
Zaman, zamanı kovalarken hepimizi bir yerlere savurdu, fakat gönüldaşlığı, arkadaşlığı, sevgileri ve saygınlığı savuramadı, kırgınlıklar, küskünler olsa da birbirimizi başkalaştırıp ötekileştirmedi. En azında karşılaştığımız raslantısallıklarda hal hatır sormasını biliyordu en kırgını, küskünü.. 

Abartmış olabilirim, fakat ne olursa olsun bir gün affedici, uzlaşıdan yana hoşgörülü bütününde iyi olmak zorundayız. Bizim dışında verilen kararla bitiverdiğimiz gezegende bitiyoruz, kırgınlıkları, üzüntüleri, hatalarımızı yüklenerek ‘bu cehenneme çevirdiğimiz cennet gezegenden’ gitmek, sevdiklerinden ayrılmak doğru değil bana göre.. 

Salt Ankara dışından değil Türkiye dışından gelen vardı; örneğin, Kent-Koop basın danışmanı Müfit Günay, Kanada’dan geldi, yerleşmiş oraya.. 

Kent-Koop, projelerinin uygulama alanı Batıkent ile birlikte bir okuldu,üniversite idi. İlle de yeni mezun olmuş mühendis ve mimarlar için. Teoriden uygulamaya geçilen bir üniversite. TMMOB-İMO(İnşaat Mühendisleri Odası) Genel Yazmanı olduğum dönemde başlatılmış bir proje olan “Sertifikalı Mühendis” eğitiminin çok önceleri doğal düzlemi idi. Şantiyeciliğin ve statik hesapların teoriden pratiğe dönüştüğü okul..Akademi idi de; Doktorasını yapan öğrencilerin yeterliliğe hazırlandığı akademi adeta..Sadece o mu; bundan sonraki sosyal duruşumuzun ne olması konusunda iletiler (mesajlar) sunan düzlemdi. Öğrencilik yıllarındakı eğilmez bükülmez sol kültürün verdiği, esneklik katsayısından yoksun katı idealizmin baskılayan duruşumuzu sorgulatan düzlem.. Sol ve sosyal demokrat partilerde yetersiz olan yerel yönetim programının da mektebi oldu, iskan süreci ve sonrasında.. 

Batıkent Projesi; çağdaş kent planlamasının öncü projesiydi. Yeşil alanlarıyla da dünyanın en önemli projelerinden biri olmasına karşın, Turgut Özal’in kendi döneminde yandaşlarına kurduttuğu “TÜRKKONUT”’e Batıkent’in yeşil alanlarını, yapılaşmaya açarak, yapı yoğunluğuyla beton tarlasına dönüştürülen bir Batıkent’e çevrildi..Şunu rahatlıkla söylemek isterim; “Türkkonut” Batıkent’in ekolojik ve çevreci kimliğini tümden bozmuştur. Ankara bugün, nufusu 500 bini geçen Batıkent ile devasa bir kent kimliği kazanmıştır. İşte bu kimliğin, Ankara için yaratacağı nefes alma noktaları yeşil alanlar yok edilmiştir.. 

İlçe olması gerekirken süreç içinde AKP Gettosu Pursaklar İlçe yapılarak Batıkent ve Çayyolu ötelenmiştir. Ötelendiler çünkü; AKP’ye oy çıkmayan Batıkent ve Çayyolu kurguladıkları “Yeni Belediye Kanunu” ile cezalandırılmalı idi. Tıpkı Adnan Menderes İktidarına oy vermeyen Kırşehir’in İlçe yapılarak cezalandırılması gibi.. 

Bugün Kent-Koop geleneksel barınma sorununu ekolojik ve çevresel dengeleri gözeterek; Muammer Niksarlı’nın başkanlığındaki yönetim kurulu üyeleri; Ali Karamahmut, Hayati Kaynar, Uğur Uzer, Abidin Gülbaş, Hüseyin Çalışkan, Mürsel Yıldız, Recep Ocak ve Muammer Artantaş ile sürdürmektedir. Ulusal ve uluslar arası diyaloglar ve de toplumsal dayanışma bütünündeki proje demokrasisine yaşam vermeye çalışmaktadır. Fakat ulusal ilişkilerdeki yerel ve merkezi dayatmalar sürekli engeller çıkarmakta, özellikle önemli projelerin imar planları yıllarca bekletilmekte, onarılmamaktadır.. 

Unutulmasın; Kent-Koop Batıkent dışında, Yenibatı, Bağlum, Balıkuyumcu, Çamlıdere, Dikilitaş ve Çağa olmak üzere 7 bölgede konut projesi; Batıkent ve Yenikent olmak üzere 2 bölgede de toplu işyeri projeleri için örgütleme ve inşaat çalışmalarını sürdürmektedir, yılmaksızın.. 

Kent-Koop ve Toplukonut uygulama alanı Batıkent’te neler yaşanmadı ki. Hem kendinsin, hem de kendisine biçim veren düşün ve beden emekçilerinin öyküsü romanlara konu yaşanmışlıklarla dolu..bireysel öyküleri işlediğinizde karşınıza 77 çeşit roman çıkar.. 

Bu yazımı; önceki Batıkent yazılarımdaki anılarla beslersem, toplukonut bütününde iyi bir toplu öykü çıkabilr.. 
20.10.2016 Tarihinde Kâmran Restorant’ta yapılan toplantıya; “Murat Karayalçın, Muammer Niksarlı, Birsen Karaloğlu, Murat Karakuşçu, Fehmi Toptaş, Şükrü Barutçu, Abdullah Bilgin, Köksal Burum, Müfit Günay, Şefika Güvenal, Hatice Bolat, Hüsnü Ünsal, Şaban Yüksel, Bektaş Kalkan, Kazım Şat, Neşenur Karabeyoğlu, Pervin Bilir, Duha Boduroğlu, Gaye Erer, Şemsinur Şehirlioğlu, İsa Ünlü, Kazım Özcan, Ural Aba, Şemsettin Şahin, Semih Nakip, Sanem Atak, Hürrem Can Ertürk, Mehmet Barutçu, Temel Öztürk, Ömer Güleken, Abdurrahman Aslan, Ömür Özen, Tülay Başaran Gögen.Şahin Sevinç Ve Şevket Çorbacıoğlu” katıldılar. 

Bu toplantıda, Kent-Koop çalışanlarının belli periyotlarda birlikteliği geleneksel hale getirilmesine karar verildi.. 
Evet; evrensel proje “Batıkent”in düzlemi Kent-Koop çalışanlarının Bülent Hatipoğlu ve Kazım Şat'ın 37 yıllık özlem yüklü birlikteliği canlandırmalarına, anı; sözlü multivizyon tadında yansıtan Birsen Karaloğlu'na ve o dönem Kent-Koop düşün ve beden emekçisi katılımcı arkadaşlara, elbet ki "Kent-Koop" bütününde Batıkent projesinin 'Mimarı-Mühendisi-İşçişi' sayın Murat Karayalçın'a ve Kent-Koop'un yoramadığı Muammer Niksarlı ve yönetimine teşekkürler ve saygılar... 

ŞEVKET ÇORBACIOĞLU 
TEKNOPOLİTİKALAR PLATFORMU 
evesbere@mynet.com
evesbere@gmail.com
sevket-che@hotmail.com.tr
GSM: 0506 609 00 32




detay_haber